لزوم استفاده از صندلی و کمربند ایمنی کودک در خودرو

لزوم استفاده از صندلی و کمربند ایمنی کودک در خودرو

۱- مصدومیت و مرگ و میر سوانح ترافیکی راه به عنوان معضل جهانی برای سلامت عمومی:

 الف  روند جهانی مصدومیت و مرگ و میر در سوانح ترافیکی راه

مصدومیت های سوانح ترافیکی راه مسئله و معضل اصلی سلامت عمومی است ، و یکی از دلایل مصدومیت و مرگ و میر در سرتاسر جهان به حساب می آید. تقریبا یک میلیون و دویست هزار نفر در سراسر جهان در حوادث و تصادفات جاده ای کشته می شوند و بیش از ۵۰ میلیون نفر دچار مصدومیت می شوند. حدود ۹۵ درصد از مصدومیت ها و مرگ و میر ناشی از حوادث رانندگی در کشورهایی با سطح درآمد پایین و متوسط مانند آفریقا ، آسیا ، آمریکای لاتین ، اروپای شرقی و کشورهای حوزه دریای کاراییب می باشد. اگرچه روند کنونی مرگ و میر حمل و نقل راه در جهان ۲۰ ، ۳۰ سال گذشته نشان از افزایش کلی دارد ، اما شرایط و وضعیت میان مناطق جهان به طور قابل ملاحظه ای تفاوت دارد. در کشورهایی با درآمد بالا مانند آمریکای شمالی ، اروپای غربی و ژاپن ، مرگ و میر حوادث جاده ای بین سال های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ تقریبا ۲۰ درصد کاهش داشته است. در مقابل ، در خلال همان دوره ، مرگ و میر در کشورهای با درآمد پایین و متوسط بین ۵۰ الی ۱۰۰ درصد افزایش داشته است.

 اطلاعات حاکی از آن است که اگر این روند ادامه یابد تا سال ۲۰۲۰ مرگ و میر در کشورهایی با درآمد پایین و متوسط تا ۸۳ درصد افزایش و در کشورهای با سطح درآمد بالا تا ۲۷ درصد افزایش خواهد داشت. با این اطلاعات افزایش ۶۷ درصد مرگ و میر تا سال ۲۰۲۰ در کل دنیا تخمین زده می شود. با توجه به اینکه کاربران راه تحت تاثیر مصدومیت های حمل ونقل راه هستند ، این تاثیر میان کشورها نیز متفاوت است. فراوانی افرادی که در اشکال متفاوت حمل و نقل در کشورهای مختلف کشته می شوند در شکل ۱-۱ نشان داده شده است. افرادی که در جاده و راه های کشورهایی با درآمد بالا کشته می شوند کسانی هستند که اکثر آنها رانندگان و مسافران خودروها هستند.

تصویر ۱-۱ نشان می دهد که در ایالات متحده آمریکا ۸۰ درصد سرنشینان وسیله نقلیه دچار مرگ و میر در حوادث رانندگی می شوند ، در کشورهای جنوب شرقی آسیا ۱۰ الی ۲۰ درصد تردد توسط وسیله نقلیه موتوری دو چرخ می باشد. به هرحال ، اگرچه درکشورهایی با سطح درآمد پایین و متوسط سرنشینان خودرو مشمول اکثریت مرگ و میر حمل ونقل راه نیستند ، تجربه کشورهایی با درآمد بالا حاکی از آن است که به هر میزان مالکیت خودرو رو به افزایش باشد ، تعداد مرگ و میر و مصدومیت های سرنشینان خودرو نیز رو به افزایش می باشد. تجربه ماشینی شدن (مالکیت خودرو) سریع کشورها از لحاظ زمانی با این روند هم ساز و همراه می شود : برای مثال در سال ۲۰۰۳ در چین بالغ بر ۱۲۰۰۰ خودروی جدید در هر روز شماره گذاری شده اند ، در حالی که در ویتنام منابع رسمی اعلام می دارند که ۶۰۰ خودروی جدید در هر روز شماره گذاری می شوند. استفاده از کمربند ایمنی و صندلی ایمنی کودک می توانست از تعداد بسیار این تلفات و مصدومیت های جدی که برای سرنشینان وسیله نقلیه چهارچرخ رخ می دهد ، جلوگیری نماید.

شکل ۱-۱

ب- انواع مصدومیت های گریبانگیر سرنشینان وسیله نقلیه:

برای سرنشینان بدون محافظ و لوازم ایمنی در تصادف سه نوع برخورد رخ می دهد. اولین برخورد ، تصادف وسیله نقلیه با شیء دیگر است.

مثلا با وسیله نقلیه یا با یک شیء ساکن (درخت ، تابلو راهنما ، چاله ، حفره) یا برخورد با یک انسان یا حیوان. دومین ضربه ، برخورد سرنشین بدون کمربند ایمنی با لوازم داخلی وسیله نقلیه است مثلا قفسه سینه راننده به فرمان خودرو یا سر راننده به شیشه جلوی خودرو برخورد می نماید؛ و سومین ضربه ، برخورد اندام درونی بدن به دیواره قفسه سینه یا اسکلت و استخوان بندی بدن می باشد. دومین نوع ضربه عامل بیشترین مصدومیت ها می باشد که با استفاده از کمربند ایمنی و صندلی ایمنی کودک به طور چشمگیری کاهش می یابد.

متداول ترین و جدی ترین مصدومیت ها ، ضربه های وارده به قسمت پیشانی و جلوی سر سرنشینان بدون استفاده از کمربند ایمنی می باشد و متعاقب آن با توجه به میزان اهمیت ، ضربه به قفسه سینه و شکم می باشد. در میان مصدومیت های معلول کننده و ناتوان ساز مصدومیت های پا و گردن بیشتر شایع هستند. عدم استفاده از کمربند ایمنی عامل اصلی در مرگ و میر جاده ای و مصدومیت های سرنشینان وسیله نقلیه می باشد. مسافرانی که کمربند ایمنی خودشان را نمی بندند و دچار تصادف از روبرو و جلو می شوند ، احتمالا دچار مصدومیت سر خواهند شد. هر چند بزرگترین نگرانی مصدومیت است اما نگرانی بیشتری درباره آسیب و صدمه انسان به علت عدم بستن کمربند ایمنی وجود دارد. خسارت مالی افزایش مرگ و میر و شدت مصدومیت ها می تواند تاثیر اساسی و مهم روی مسائل مالی و دارویی دولت و ملّت هر کشور داشته باشد ، که برای به دست آوردن منابع مورد نیاز در ارتباط با عواقب بعدی مربوط به قربانیان تصادف و خانواده هایشان هزینه می گردد.

۲- چگونه کمربند ایمنی و صندلی ایمنی کودک از مصدومیت پیشگیری نموده یا آن را کاهش می دهد:

این بخش آنچه را که در خلال تصادف وسیله نقلیه موتوری رخ می دهد ، شرح می دهد؛ و اینکه چطور کمربند ایمنی و صندلی ایمنی کودک از شدت مصدومیت ها پیشگیری نموده یا آن را کاهش می دهد.

الف- در هنگام تصادف چه اتفاقی می افتد؟

وقتی تصادف رخ می دهد سرنشین بدون کمربند ایمنی شروع به حرکت خواهد کرد با همان سرعتی که وسیله نقلیه قبل از برخورد حرکت می نماید؛ و فرد به سمت جلو و به داخل تجهیزات خودرو پرتاب خواهد شد؛ که به احتمال زیاد به فرمان خودرو اگر درحال حرکت باشد ، برخورد خواهد کرد یا اگر مسافران در صندلی عقب نشسته باشند به پشت صندلی های جلو برخورد خواهند کرد. و ممکن است به طور کامل از خودرو پرتاب شوند. پرتاب شدید از خودرو احتمال بروز صدمات جدی و شدید و یا احتمال مرگ را افزایش می دهد.

استفاده از کمربند ایمنی و صندلی ایمنی کودک یکی از مهمترین اقداماتی است که می تواند از مصدومیت ناشی از تصادف وسیله نقلیه موتوری پیشگیری نماید. اگرچه کمربند ایمنی یا صندلی ایمنی کودک از بروز تصادفات جلوگیری نمی کند اما در کاهش شدت مصدومیت برای سرنشینان خودرو نقش کلیدی دارد. شانس زنده ماندن سرنشین خودرو ، زمانی که به شکل مناسبی از لوازم محافظ و ایمنی استفاده می نماید ، افزایش می یابد.

 ب- کمربند ایمنی چگونه عمل می کند:

کمربند ایمنی و صندلی ایمنی کودک ابزار کمکی ایمنی هستند و اساسا برای پیشگیری یا کاهش مصدومیت سرنشین خودرو در زمان وقوع تصادف ، طراحی می شوند. بنابراین کمربند ایمنی و صندلی ایمنی کودک :

1- خطر برخورد با لوازم داخلی خودرو را کاهش داده یا از شدت مصدومیت ها در هنگام وقوع تصادف می کاهد.

2- نیرو و فشارهای ناشی از تصادف را روی مقاوم ترین بخش های بدن پخش می کند.

3- از پرت شدن سرنشین به خارج خودرو در هنگام تصادف جلوگیری می نماید.

4- از مصدومیت دیگر سرنشینان جلوگیری می نماید. (برای مثال در تصادف از روبه رو مسافران صندلی عقب بدون کمربند ممکن است به سمت جلو پرتاب شده و با دیگر سرنشینان خودرو برخورد نمایند)

 سرنشین خودرو با کمربند ایمنی در صندلی خود محافظت خواهد شد ، بنابراین انرژی مکانیکی ای را که بدن در معرض آن قرار خواهد گرفت به طور عمومی کاهش می دهد.

 ج- صندلی ایمنی کودک چگونه عمل می کند؟

نوزادان و کودکان به یک سیستم محافظتی که منطبق با قد و وزن آنها باشد نیاز دارند که بتواند قابل تطبیق با مراحل مختلف رشد کودکان باشد. سه قسمت از کمربند و قسمت اریب و مورب که برای بزرگسالان مورد استفاده قرار می گیرد ، در کودکان با قد و وزن متفاوت و بخش های مربوط متفاوت با بدن کودکان به طور اریب و مورب نمی توان مورد استفاده قرار داد. برای مثال با قسمت کوچکتر ، شکم کودک با لگن خاصره و قفسه سینه پوشانده می شود ، در حالی که دنده های کودک نسبت به دنده های بزرگسالان احتمال دارد خم شود تا اینکه بشکند. در نتیجه ، انرژی حاصل از برخورد و تصادف به قلب و شش ها منتقل می گردد. غالبا سه نقطه از کمربند و کمربند مورب ممکن است منجر به مصدومیت های شکمی در میان کودکان گردد؛ و در جلوگیری از پرت شدن و مصدومیت آنها مؤثر نخواهد بود. سیستم های محافظ کودک به طور خاص برای محافظت نوزادان و کودکان از مصدومیت درهنگام تصادف یا توقف ناگهانی طراحی می شوند که به وسیله آن تکان خوردن و حرکتشان دور از ساختمان داخلی خودرو بوده و فشارهای ناشی از تصادف را روی مقاوم ترین قسمت های بدن پخش می نمایدکه با حداقل صدمه و آسیب به بافت نرم بدن همراه است. صندلی ایمنی کودک در کاهش مصدومیت هایی که می توانند درحوادث بدون تصادف مثل توقف ناگهانی ، انحراف در زمان مانور و یا در زمان باز بودن درب خودرو به هنگام حرکت ، مؤثر باشد.

۳- تاثیر برنامه های کمربند ایمنی و صندلی ایمنی کودک در افزایش میزان استفاده توسط سرنشینان:

تاثیر فنی کمربند ایمنی و صندلی ایمنی کودک به خوبی مورد تحقیق قرار گرفته و اثبات شده است. طراحی درست و دقیق لوازم محافظتی ، جان انسان ها را نجات می دهد. زمانی که کمربند ایمنی در یک وسیله نقلیه نصب شده باشد ، هدف بعدی اطمینان از استفاده سرنشینان وسیله نقلیه از آنها می باشد. در این مورد روش های متعددی وجود دارد. قوانین و مقررات ، موجب استفاده اجباری از کمربند ایمنی می شود که در افزایش استفاده از کمربند ایمنی در تمام کشورها مهم است. خصوصا در کشورهای با درآمد پایین و متوسط می شود که میزان استفاده ازکمربند ایمنی پایین است؛ برای اطمینان از اینکه سطح استفاده از کمربند ایمنی بالاتر رود ، برنامه جامع مورد نیاز می باشد. برای موفقیت ، قوانین و مقررات باید از پیش برای اطلاع عمومی و افزایش آگاهیِ استفاده از کمربند ایمنی وضع گردد و اطلاعاتی را در مورد ضروریات قانون و مقررات فراهم سازد. اقدام سریع خصوصا در دوره پس از وضع قانون و مقررات باید انجام شود؛ ولی تبلیغات مستمر و اقدامات مناسب قبل از تصویب و در خلال اقدامات اولیه مورد نیاز می باشد. اگر چه قانون و مقررات مهم است اما به میزان بالای استفاده از کمربند ایمنی نمی رسد مگر آنکه بخشی از برنامه جامع ، وضع قانون ، اعمال قانون ، تبلیغات ، مشوق و پاداش ها باشد.

 توجه داشته باشید که بیشتر مطالعات ، تاثیر مقررات کمربند ایمنی در کشورهای با سطحدرآمد بالا ، را مورد بررسی قرار می دهد. جایی که وقتی قانون وضع می شود ، به شدت اعمال می گردد و معمولا از پیش ، از طریق اقدامات ، تبلیغات وسیع و گسترده به اطلاع عموم می رسد. اگرچه به احتمال زیاد وضع قانون استفاده از کمربند ایمنی در کشورهای با درآمد متوسط و پایین باعث کاهش میزان مرگ و میر در میان سرنشینان وسیله نقلیه موتوری خواهد شد ، اما چندین عامل ناشناخته در این رابطه وجود دارد. دسترسی به کمربند ایمنی مناسب و صندلی ایمنی کودک در تمام این کشورها متغیر است و احتمالا سطح اعمال قانون نیز عاملی است که باید مورد توجه واقع شود. قانون و مقررات در جایی که کمربند ایمنی به طور وسیع مطابق استاندارد نصب شود ، کارآیی دارد. جایی که اعمال قانون به طور جامع و کامل می باشد؛ و جایی که آموزش عمومی وسیعی در رابطه با مزایای استفاده ازکمربند ایمنی وجود دارد؛ در کشورهای با درآمد پایین و متوسط که اقدامات پلیس موجب فشار و تحمیل می شود؛ و نگرش های استفاده از کمربند ایمنی از قانون حمایت و پشتیبانی نمی نماید ، تاثیر اجبار و اعمال قانون نیازمند حمایت وسیع و گسترده دولت می باشد.

برنامه هایی ، تولید کمربند ایمنی یا وضع قانون استفاده از کمربند ایمنی و اجرا و اقدامات تلاشگرانه حمایت شده را ارایه نموده است. در حالی که ثابت شده استفاده از تبلیغات و آموزش و پذیرش استفاده از آن در افزایش میزان استفاده ، موفقیت آمیز بوده است. جدول ۱-۵ پیشرفت ها و موفقیت های کشورهای انتخابی را نشان می دهد.

الزام و اجبار قوانین لوازم ایمنی و محافظ کودک و اعمال آن قوانین ، منجر به افزایش استفاده از صندلی ایمنی کودک شده و نشان داده است که در کاهش مرگ و میر و مصدومیت ها در میان کودکان مؤثر است. همراه با برنامه کمربند ایمنی ، موفقیت در افزایش استفاده از صندلی ایمنی کودک نیازمند وضع قانون مناسب و اعمال آن است ، همچنین اطلاع رسانی و تلاش های گسترده در سطح جامعه می باشد. وقتی وسایل ایمنی و محافظ کودک مانند کمربند ایمنی داخل خودرو نصب نباشد ، والدین باید نسبت به خرید و نصب آن اقدام نمایند که دستیابی به میزان استفاده بالا از آن ، خصوصا در کشورهایی که دارای سطح درآمد متوسط و پایین هستند خود چالش بزرگی است. قسمت ۳ جزئیات بیشتری در برآورد میزان افزایش استفاده از صندلی ایمنی کودک ارایه می نماید.

خلاصه:

کمربند ایمنی یک ابزار مؤثر و ایمن است که نه تنها باعث نجات جان انسان ها می شود بلکه به طور چشمگیری شدت مصدومیت ناشی از عدم استفاده از آن را کاهش می دهد ، تقریبا نیمی از مرگ و میرهای سرنشینان صندلی جلو خودرو را با استفاده درست و صحیح کمربند ایمنی می توان کنترل نمود. استفاده کنندگان وسیله نقلیه موتوری درصدبالایی ازمصدومیت ها و مرگ ومیرهای حمل ونقل راه درکشورهای با سطح درآمد بالارا به خود اختصاص می دهند و در کشورهای با سطح درآمد پایین درصد مصدومیت ها و مرگ و میرها با افزایش مالکیت خودرو در حال رشد است. بنابراین افزایش استفاده از کمربند ایمنی در این کشورها برای جلوگیری از رشد سریع مصدومیت و مرگ ومیر در میان سرنشینان وسیله نقلیه مهم و حیاتی است. کودکان باید از وسایل ایمنی و محافظتی استفاده نمایند که مناسب قد و وزن آنها باشد. استفاده از نوع مناسب وسیله ایمنی و صندلی ایمنی و محافظ نسبت به سن ، قد ، وزن و محدودیت های فیزیکی کودک باعث کاهش مرگ و میر کودکان از ۵۰ درصد تا ۷۵ درصد می گردد. برنامه هایی که درباره قانون استفاده اجباری از کمربند ایمنی وضع و اجرا می گردد با اقدامات آموزشی عمومی ادغام گردیده که در افزایش میزان استفاده از کمربند ایمنی مؤثر است ، بنابراین موجب کاهش مصدومیت ها و مرگ ومیرها می گردد. قوانین کمربند ایمنی که از طریق اقدامات اولیه و اصولی اجرا می شوند در افزایش میزان استفاده از آن بیشتر مؤثر هستند تا قوانینی که توسط اقدامات ثانویه و غیراصولی مورد اجرا قرار می گیرند.حمایت بین المللی نیرومندی برای برنامه های استفاده از کمربند ایمنی وجود دارد.