رعایت حق تقدم

رعایت حق تقدم:

ایرانیان از دیرباز به اخلاق حسنه، ادب، احترام وگذشت در هنگام عبور یا ورود نسبت به دیگران، مشهورند. اما همین فرهنگ، در ترافیک، اغلب حالت غیراخلاقی به خود می گیرد بطوری که عدم رعایت حق تقدم عبور دیگران؛ نمونه بارز این مسئله است. باید یاد گرفت که رعایت حق تقدم نیز مانند فرهنگ تعارف در ورود و خروج، نه تنها از خودگذشتگی نیست بلکه رعایت حقوق شهروندی است و توجه به رعایت چنین امری،مسلما تا حد زیادی از مشکلات شبکه حمل و نقل را خواهد کاست.

برابر آمار و ارقام موجود، بیشترین علت تصادفات درون شهری، عدم رعایت حق تقدم عبور می باشد،این موضوع،بدان معنی است که اغلب رانندگان به مقررات این قسمت از آیین نامه راهنمایی و رانندگی،آشنا نبوده و یا اینکه به آن توجهی ندارند.

ماده 137:

آیین نامه راهنمایی و رانندگی،نحوه حق تقدم عبور وسایل نقلیه در تقاطع و میدانهایی که فاقد هرگونه علامت و چراغ راهنما هستند را به ترتیب ذیل تعیین نموده است:

1- در تقاطع های هم عرض،اگر دو وسیله نقلیه ای که روبه روی هم در حرکتند،بخواهند با هم داخل خیابان مجاور واحدی شوند؛حق تقدم عبور با وسیله ای است که سمت راست گردش می کند.

2- هرگاه دو یا چند وسیله نقلیه از دو یا چند راه مختلف،به مدخل تقاطع هم عرض یا میدانی برسند،حق تقدم با وسیله ای است که در طرف راست وسیله دیگر قراردارد.

3- همچنین در برخورد راه فرعی با راه اصلی، حق تقدم با وسیله ای است که از راه اصلی عبور می کند.

4- وسیله ای که در حرکت است،نسبت به سایر وسایل نقلیه متوقفی که در حال حرکت کردن به جلو و عقب یا دور زدن هستند،حق تقدم دارد.
  
5- در گذرگاه عابر پیاده،حق تقدم عبور با عابران پیاده است.بدین ترتیب ضرورت رعایت حق تقدم عبور،بدین معنی است که رانندگان ضمن هدایت وسیله نقلیه خود و یا هنگام شروع به حرکت،بایستی طوری حرکت نمایند که موجب تغییر ناگهانی جهت یا سرعت سایر وسایل نقلیه نشوند.

ماده۱۲۱:
رعایت مقررات مربوط به حق تقدم عبور برای همه اجباری است مگر در مواردی که به موجب مقررات خاص یا علایم مخصوص راهنمایی خلاف این حکم اجازه داده شده باشد.  

ماده ۱۲۲:
حق تقدم عبور وسایل نقلیه در تقاطع و میدان‌هایی که هیچ گونه علامت و چراغ راهنما وجود نداشته باشد به ترتیب زیر است:

۱- در تقاطع هم‌عرض اگر دو وسیله‌ی نقلیه‌ای که رو به روی یکدیگر در حرکتند بخواهند با هم داخل خیابان مجاور واحدی شوند، حق تقدم عبور با وسیله‌ای است که به سمت راست گردش می‌کند.

۲- هر گاه دو یا چند وسیله‌ی نقلیه از دو یا چند راه مختلف به مدخل تقاطع هم عرض یا میدانی برسند حق تقدم عبور با وسیله‌ای است که در طرف راست وسیله دیگر قرار دارد.

۳- در سه‌راه‌ها حق تقدم عبور با وسیله‌ی نقلیه‌ای است که مستقیم حرکت می‌کند ولو آن که عرض خیابانی که مسیر آن است از عرض خیابان تلاقی‌کننده کمتر باشد.

ماده ۱۲۳:
در برخورد راه اصلی با راه فرعی حق تقدم با وسیله‌ای است که از راه اصلی عبور می‌کند. رانندگانی که از راه فرعی وارد راه اصلی می‌شوند باید قبل از ورود به راه اصلی توقف کامل نمایند و پس از اطمینان از عدم برخورد با وسایل نقلیه‌ای که احتمالاً در راه اصلی حرکت می‌کنند وارد این راه بشوند.

ماده ۱۲۴:
مقررات ماده فوق برای وسیله‌ی نقلیه‌ای که از راه خصوصی یا گاراژ یا کوچه یا تعمیرگاه و امثال آن‌ها به معابر عمومی وارد می‌شوند نیز لازم‌الرعایه است.
ماده 136:
رعایت مقررات مربوط به حق تقدم عبور برای همه اجباری است مگر در مواردی که به موجب مقررات خاص یا علایم ویژه راهنمایی و رانندگی خلاف این حکم داده شد باشد.
ماده 137:

تقدم عبور وسایل نقلیه در تقاطع ها و میدان هایی که هیچگونه علامت و چراغ راهنمایی و رانندگی وجود نداشته باشد, به ترتیب زیراست:  
الف- در تقاطع هم عرض اگر دو وسیله نقلیه ای که روبروی یکدیگر در حرکتند بخواهند با هم وارد خیابان مجاور واحدی شوند, حق تقدم عبور با وسیله ا ی است که به سمت راست گردش میکند.

  ب ـ هرگاه دو یا چند وسیله نقلیه از دو یا چند راه مختلف به تقاطع هم عرض برسند, حق تقدم عبور با وسیله نقلیه ای است که در طرف راست راه وسیله نقلیه دیگر قرار دارد.
پ ـ هنگام ورود به میدان ها حق تقدیم عبور با وسیله نقلیه ای است در درون میدان در حال حرکت هستند.

ت- در سه راه ها حق تقدم با وسیله نقلیه ای است که بطور مستقیم و در سمت و مسیر مجاز حرکت می کند حتی اگر عرض خیابانی که مسیر آن است از عرض راه تلاقی کننده کمتر باشد.
  ماده 138:
در برخورد راه اصلی با راه فرعی حق تقدم با وسیله ای است که از راه اصلی عبور می کند.رانندگانی که از راه فرعی وارد راه اصلی می شوند, باید پیش از ورود به راه اصلی, در صورت توقف نموده وپس از رعایت حق تقدم عبور وسایل نقلیه ای که در مسیر مجاز خود در راه اصلی و با سرعت مجاز عبور می کنند, وارد این راه بشوند.
ماده 139:
رعایت مقررات ماده 138 برای وسیله نقلیه ای که از راه خصوصی یا شانه راه یا گاراژ یا کوچه یا تعمیرگاه و مانند آنها به معابر عمومی وارد می شود نیز لازم است.
  ماده 140:
وسیله نقلیه ای که در مسیر مجاز در حال حرکت است بر وسائل نقلیه متوقفی که در حال شروع حرکت به جلو یا عقب، گردش و یا دور زدن هستند حق تقدم عبور دارد.
  ماده 141:

در گذرگاه پیاده که چراغ راهنمایی و رانندگی نداشته باشد،حق تقدم عبور با عابر پیاده است.

ماده 142:
در خیابان یا در تقاطعی که وسایل نقلیه روبروی یکدیگر حرکت می کنند، هرگاه وسیله ای بخواهد گردش به چپ کند حق تقدم با وسیله نقلیه ای است که مستقیم و در مسیر مجاز عبور مینماید. درمحل توقف ( پارک) کنار خیابان حق تقدم برای پارک کردن با وسیله ای است که ضمن حرکت به عقب مشغول توقف یا پارک کردن است.
ماده 143:
در راههایی که مسیر حرکت وسایل نقلیه به علت وجود موانع ثابت اعم از وسایل نقلیه پارک شده، مصالح ساختمانی، اشیاء، عملیات عمرانی، حفاری و خرابی راه مسدود و یا برای عبور از مسیر مجاز کافی نباشد حق تقدم عبور با وسایل نقلیه ای است که مسیر عبور آنها باز یا سهم عبور بیشتری را دارا می باشد.
ماده 144:
در راههای کوهستانی و یا راههای شیب دار با خصوصیات مشابه راههای کوهستانی که در آن عبور از کنار وسایل نقلیه طرف مقابل غیرممکن و یا مشکل میباشد, راننده ای که درجهت سرازیری در حرکت است باید به کنار راه رفته وبه راننده ای که در جهت سربالائی در حرکت است تقدم عبور بدهد.تبصره : در راههای مسطح که دو طرف راه منتهی به کوه و پرتگاه می باشد حق تقدم عبور با وسایل نقلیه ای است که در طرف پرتگاه قرار دارند.
  ماده 145:
در راههای مندرج در ماده 144 که در کنار آن جای توقف (پارک) یا شانه کافی وجود دارد بنحوی که راننده میتواند با استفاده از آن به کنار برود و استفاده از آن از عقب رفتن یکی از وسایل نقلیه جلوگیری کند, راننده واقع در جهت سربالائی باید با استفاده از آن به راننده واقع در جهت سرازیری اجازه عبور دهد. چنانچه یکی از دو وسیله ا ی که میخواهند از یکدیگر عبور کنند به منظور امکان عبور, مجبور به عقب رفتن بشود, این عمل را باید وسیله ا ی که در جهت سرازیری قرار دارد انجام دهد، مگر آنکه بطور آشکار انجام آن از سوی راننده واقع در جهت سربالائی آسانتر باشد.